Het industrieel Atrium |Connecting industrial history

Kenniscentrum voor industrieel erfgoed |Documentatie, Informatie, Expositie

EHAD, Eerste Helmondse Autobus Dienst

1924-1997 EHAD Touringcarbedrijf

Een korte beschijving van de geschiedenis van EHAD vanaf het allereerste begin. De opkomst, teruggang én terugkomst van een Helmonds familiebedrijf.

EHAD, Eerste Helmondse Autobus Dienst

Opkomst autobusdiensten

Het werd in de jaren 20 en 30 steeds drukker op de Brabantse wegen als gevolg van de bevolkingsgroei en groei van de industrie. Mensen kwamen van steeds verder om te gaan werken bij bijvoorbeeld Vlisco of Philips. De firma Spierings & Van Hout was een van de eerste particuliere busondernemingen van Brabant. Vanaf 1924 werd de lijndienst van Helmond naar Eindhoven door hen gereden. In 1932 werd het bedrijf overgenomen door Gert Rooijakkers. De drie bussen gingen allen mee naar de nieuwe firma. De verschillende lijndiensten vormden de basis voor het bedrijf. Maar door de inzet van Gert Rooijakkers kwamen er ook steeds meer mogelijkheden voor groepsvervoer van bijvoorbeeld voetbalclubs of scholieren. Het bedrijf groeide gestaag door en inmiddels werd ook een garage (in de Groenstraat) in gebruik genomen. Eind 1939 telde het bedrijf 13 bussen.

De bezetting

De spanningen in Nederland liepen steeds verder op en op 18 mei 1940 werden 5 autobussen gevorderd door het Duitse leger. Chauffeurs van de EHAD moesten doorrijden naar Frankrijk om daar Duitste troepen te vervoeren. De bussen zijn nooit meer teruggekeerd naar Helmond, de chauffeurs gelukkig wel. In 1941 raakte de EHAD ook de lijndienst naar Eindhoven kwijt. De brandstof werd steeds schaarser en daarom werd naar alternatieve mogelijkheden gekeken. Zo werden enkele bussen voorzien van een gasinstallatie om toch door te kunnen rijden. Inmiddels hadden ook de twee stiefkinderen van Gert Rooijakkers, Janus en Narda Dankers, hun intrede gedaan in het bedrijf.

De eerste bevrijdingsjaren

Met een geïmproviseerd wagenpark werd na de oorlog een doorstart gemaakt. Het bedrijfsleven in Zuidoost-Brabant, zoals Philips en DAF, groeide als kool. De EHAD werd benaderd door de heer Dekker van Philips om voor hen te gaan rijden. De heer Dekker stond aan de wieg van de VIPRE (Vervoer Industrieel Personeel Rayon Eindhoven). De VIPRE bleek een groot succes voor de Ehad. Het bleek voor bedrijven steeds moeilijker om aan personeel te komen en daarom werden zelfs mensen in Antwerpen opgehaald om in Helmond en Eindhoven te komen werken. Ook werden gastarbeiders uit Spanje gehaald. Rond 1950 beschikte de EHAD over 21 touringcars.

Verdere groei

In 1952 werd de eerste DAF-bus aangeschaft, mede door de goede relatie van Janus Dankers met de familie van Doorne. Janus Dankers is altijd nauw betrokken geweest bij de ontwikkeling van het buschassis van de DAF. Steeds meer bedrijven lieten hun personeel door EHAD vervoeren, zoals Van Dam, Raymakers en de Helso. Hierdoor was de garage aan de Groenstraat te klein geworden. Daarom werd besloten een nieuwe garage te bouwen aan de Churchillaan in Helmond. Deze werd omstreeks 1960 geopend. Rond 1965 bestond het wagenpark uit ongeveer 35 touringcars, ook waren er inmiddels een aantal kleinere busjes in gebruik.

Op alle wegen komt men EHAD tegen

De EHAD bleef groeien en rond 1972 beschikte het bedrijf over 60 touringcars en 55 kleinere voertuigen. Door de sterke groei werd besloten een nog grotere garage (10.000 m2 en 2,3 ha) te gaan bouwen. De opening werd bijgewoond door vele bekenden uit Helmond en uit de vervoerswereld. Inmiddels deden ook de kinderen van Janus en Lina Dankers hun intrede in het bedrijf (Ad, Geert, Nancy en Peter, later volgden nog Marjan en Wilnard). Steeds meer opdrachtgevers werden overgehaald om zaken te doen met de EHAD. De nieuwbouw werd een aantal jaren later gevolgd door een uitbreiding, waardoor de EHAD naast een stalling ook de beschikking kreeg over een uiterst moderne werkplaats. Begin jaren zevetig namen de reizen naar het buitenland sterk toe. EHAD ging voor grote touroperators rijden als Neckermann, Arke, Cosmos, Bolderman, Eurosporting en Oad. In het hoogseizoen zaten er 45 touringcars in Europa, van Sint-Petersburg tot Athene. Het totale wagenpark was inmiddels gegroeid naar 80 touringcars en 90 kleinere voertuigen.

Andere tijden

Eind jaren 70 begon het tij voor de EHAD te keren. Steeds meer mensen gingen zelfstandig naar het werk en werden niet meer met de bus vervoerd. Hierdoor viel in de jaren 80 een groot gedeelte van het woon- werkverkeer langzaam weg. Door de flexibiliteit en door de uitgebreide vervoersmogelijkheden bleef EHAD echter een belangrijke vervoerder. Er werd een begin gemaakt met de Exclusive-line, deze poot ging zich richten op het exclusieve (zakelijke) vervoer per bus. In 1982 werd de eerste bus, de 146 hiervoor aangeschaft. De andere bussen werden ook steeds luxer en EHAD ontwikkelde zelf aircosystemen voor de bussen. Ook werd een bus omgebouwd tot rolstoelbus, uniek voor die tijd. Inmiddels had Janus Dankers een stap terug gedaan en werd het bedrijf geleid door de kinderen Dankers. Trots was iedereen toen Koningin Beatrix en haar familie met de EHAD-bus werden vervoerd bij de opening van de Oosterscheldekering. Ook was de EHAD vanaf midden jaren 80 de vaste vervoerspartner van voetbalclub PSV.

Jaren 90

Het dienstenpakket van de EHAD werd steeds uitgebreider. Klanten als Philips, DAF, Stork, Bavaria en KPN waren belangrijke relaties die veelvuldig gebruik maakten van de diensten van EHAD. Ook werden vele ritten gereden voor bekende touroperators als Kras, Middle Continental Tours en Globus. Er werd ook gewerkt met Koreaanse touroperators om de grote stroom van Koreaanse toeristen in goede banen te leiden. Ook werd nog steeds veel groepsvervoer gereden voor onder andere de VIPRE. Midden jaren 90 beschikte de EHAD over 50 touringcars en 75 kleinere voertuigen.

Eind 1994 neemt EHAD het touringcarbedrijf Fassbender-Valks uit Schijndel over. Het bedrijf vormt een welkome aanvulling op het bestaande dienstenpakket van EHAD. Het bedrijf is vooral gespecialiseerd in dagtochten en biedt EHAD daarom de kans om zich ook meer op die markt te gaan richten. Het bedrijf blijft gevestigd in Schijndel. Samen met het personeel worden ook alle 12 bussen van het bedrijf overgenomen. Vanaf de overname gaat het bedrijf verder onder de naam ‘EHAD de Meijerij’. Het bedrijf blijft gevestigd in Schijndel.

Het einde van de EHAD?

Medio 1996 kwam de directie tot de conclusie dat, mede door de toenemende conucurrentie van openbaar vervoersbedrijven, de werkgelegenheid van het voltallige personeel niet te waarborgen was. Na lange onderhandelingen met verschillende partijen werd de EHAD in onderdelen verkocht. De technische dienst werd overgenomen door garage De Burgh uit Eindhoven. De vervoersafdeling kwam in handen van de Munckhof Groep, destijds een dochterbedrijf van de Openbare Vervoerder Hermes uit Weert. EHAD De Meijerij werd overgenomen door touringcarbedrijf Dortmans. Zo werden na meer dan 70 jaar de banden tussen de EHAD en de familie Dankers doorgesneden. Niet voor lang bleek achteraf…….

1997-2001 EHAD Reizen

Door de veranderingen op het gebied van het personenvervoer in Nederland en de toenemende concurrentie van voornamelijk de openbaar vervoerbedrijven kwamen de marges steeds verder onder druk te staan.

EHAD, Eerste Helmondse Autobus Dienst

Medio 1996 kwam de directie tot de conclusie dat, de werkgelegenheid voor het voltallige personeel op de lange termijn niet meer te garanderen was. Men besloot EHAD in onderdelen te verkopen. Na lange onderhandelingen met een aantal partijen was het in 1997 zover. De afdeling personenvervoer kwam in handen van de Munckhof Groep, een dochterbedrijf van de Openbare Vervoerder Hermes uit Weert. Alle personeelsleden bleven in dienst bij het ‘nieuwe’ EHAD. Ook alle bussen van EHAD werden overgenomen. De naam werd aangepast in EHAD Reizen en samen met Van Gogh Reizen uit Deurne ontstond er een nieuw bedrijf dat nog steeds alle vormen van personenvervoer kon aanbieden.

Voor de Vipre werden nog steeds vele werknemers van bijvoorbeeld Philips en DAF van en naar hun werk vervoerd. EHAD ging ook alle ondersteunende lijndiensten voor Hermes uitvoeren. Verder werden er ook nog vele ritten gereden naar allerlei buitenlandse bestemmingen in opdracht van bijvoorbeeld Kras en Peter Langhout Reizen. De kleine voertuigen werden nog steeds ingezet voor bijvoorbeeld het vervoer van schoolkinderen, maar daarnaast reed EHAD ook lijntaxi in opdracht van Hermes. Dit waren lijndiensten, die door de beperkte bezetting in de daluren met kleinere voertuigen werden gereden. Eind 2000 nam Hermes de beslissing om de bedrijven EHAD Reizen en Van Gogh Reizen te beëindigen. De dan nog aanwezige bussen worden aan verschillende partijen uit heel Europa verkocht. Een tweetal oude EHAD-oldtimers worden door de familie Dankers overgenomen, waardoor er toch nog een stukje van de oude EHAD behouden blijft.

2001-heden EHAD Personenvervoer

Sinds 2001 functioneert EHAD Personenvervoer nog steeds op basis van dezelfde grote kennis, ervaring en vakmanschap van weleer.

EHAD, Eerste Helmondse Autobus Dienst

In 2001 start Wilnard Dankers, de jongste zoon van Janus Dankers, samen met de familie Bergerhof uit Mierlo een nieuw bedrijf onder de naam EHAD Personenvervoer. Een gedeelte van het personeel van EHAD Reizen wordt overgenomen alsmede het gehele ‘kleine’ wagenpark van EHAD Reizen.

EHAD Personenvervoer richt zich voornamelijk op het kleinschalige vervoer van schoolkinderen, mensen met een beperking en alle overige vormen van (taxi)vervoer. Verder beschikt het bedrijf nog over een tweetal oude EHAD bussen, die u nog regelmatig voorbij kunt zien komen in Helmond en omgeving.

Een uitgebreide beschrijving van de historie van de EHAD, inclusief foto’s en films, is te vinden op www.ehad.industrieel-atrium.nl