In deze moderne tijd, worden machines aangedreven door elektriciteit. Er is natuurlijk ook een tijd geweest dat stoommachines zorgden voor de aandrijving. Natuurlijk waren er ook tijden dat de machines door de mens werden aangedreven. Bij het Industrieel Atrium hebben ze bijvoorbeeld een weefgetouw dat door menskracht wordt bediend.

Het Industrieel Atrium, heeft dank zij de hulp van de stichting NKV, de hand weten te leggen op een “nieuwe drukpers “. Naast de al aanwezige elektrische pers, hebben ze nu ook een meer dan 100 jaar oude, zo genaamde trapdegel kunnen aanschaffen. Door een pedaal te bedienen op de trapdegel, wordt een trapbeweging omgezet in een draaiende beweging. Het aanwezige vliegwiel draagt er zorg voor, dat er een constantheid in de beweging ontstaat. Er wordt gedrukt in hoogdruk, wat wil zeggen dat er een verhoogd beeld ontstaat. Dit was in de vorige eeuw en de eeuwen daarvoor, het gangbare drukprocedé. Deze uitvinding wordt toegeschreven aan Laurens Janszoon Coster. Hij was het, die in 1423 in Haarlem het drukken met losse, uit metaal gegoten letters bedacht.

Standbeeld

Het standbeeld van Laurens Janszoon Coster, staat op de Grote Markt in Haarlem. In de tijd hiervoor werd er met houten blokken, met daarin de tekst uitgesneden, zoals met een linoleumsnede gedrukt. Het hoogdruk of boekdrukprocedé, komt er op neer dat teksten worden gezet uit losse letters. De inkt op de teksten en wordt dan onder druk in contact gebracht met het papier. Omdat te automatiseren wordt het zetsel, ingesloten in een raam. Zo komt dan de nieuwe pers in beeld.

Degelpers

Het is een degelpers van zeker 100 jaar oud, die wordt aangedreven met menselijke krachten. Het in-inkten en afdrukken gaat in een vloeiende beweging, terwijl een handige drukker een nieuw vel inlegt, om het te bedrukken en het reeds bedrukte vel er weer uit neemt. Een mooie bijkomstigheid voor bezoekers van het Industrieel Atrium, is dat zij allemaal een boekenlegger met naam krijgen aangeboden als herinnering.

Tekst en foto’s, Henk van Dijk